Lepiej zapobiegać procesowi starzenia się

Jeśli chodzi o ochronę i zachowanie tego co mamy najcenniejsze, tj. naszego zdrowia, sądzę, że należy skupić się na tym co jest naprawdę istotne.

Spójrzmy na „przeciwstarzenie się” w szerszym kontekście, a dowiecie się co jest naprawdę ważne. Po pierwsze, jak wspomniałem wyrażenie „przeciwstarzenie” to niewłaściwy termin, ponieważ nie można zatrzymać procesu starzenia się. Można jedynie zmniejszyć uszkodzenia i pogorszenie się zdrowia z powodu starzenia. Jednak zwrot ten utkwił w potocznym języku,  a nawet ja sam często go stosuję.

Co przyczynia się do starzenia ?

Nie wchodząc w szczegóły, w ciągu ostatnich 3 lub 4 lat w moim życiu miało miejsce kilka stresujących wydarzeń. Czasem wszystko toczy się dobrze, aż nagle dostajemy po głowie i zatrzymujemy się, Patrzymy na siebie z boku i widzimy co naprawdę liczy się w życiu. Mała wskazówka: kiedy wydaje ci się, że przydarzyło ci się to co najgorsze, nigdy nie myśl: „Co jeszcze strasznego może się wydarzyć?”

W takim „okresie przejściowym” mój ojciec skończył 88 lat i musieliśmy umieścić go w domu opieki. Choć wiedziałem, że kiedyś to nastąpi zdałem sobie sprawę, że powinniśmy na pierwszym miejscu stawiać na jakość życia, a nie jego długość. Dlatego kwestionuję wiele pustych teorii na temat przeciwstarzenia się, które są obecnie promowane.

Średnia długość życia w USA w ok. 1900r. wynosiła ok. 48 lat. Obecnie wynosi 75,6 lat dla mężczyzn i 80,8 lat dla kobiet. (USA są na 36. miejscu na świecie. Japończycy mają najdłuższą średnią życia tj. 78 dla mężczyzn i 86,1 dla kobiet. W krajach afrykańskich długość ta jest najkrótsza i wynosi 31,6 lat dla mężczyzn i 22,1 dla kobiet). Wyniki te wskazują, że średnia długość życia w USA wzrosła o ponad 27 lat w ciągu ostatniego stulecia.

Na dłuższą średnią długość życia wpłynęło głównie kilka czynników poprawiających nasze życie tj. mniej zgonów podczas porodu; stosowanie antybiotyków przy infekcjach i chorobach zakaźnych; lepsza higiena; czysta żywność i woda. Proces starzenia nie został spowolniony w żaden sposób.  Dowodem na to są ubezpieczenia na życie. Firmy oferujące takie ubezpieczenie nie istniały by bez precyzyjnych, pewnych, długofalowych metod analizy ryzyka. Znaczna część określanych składek i średniej długości życia jest oparta na danych statystycznych, które nie zmieniły się zbytnio w przeciągu kilkuset lat.

Podwójne ryzyko zgonu

Podwojony czas umieralności (okres czasu kiedy prawdopodobieństwo zgonu jest podwojone) osiąga średnio 8 lat w krajach przemysłowych. W wieku 43 lat występuje podwójne ryzyko zgonu występujące w wieku 35 lat. Do 51 r.ż. ulega ponownie podwojeniu, a w wieku 59 lat wynosi do 8 razy więcej niż w wieku 35 lat. Jeśli spojrzymy na tabele stawek ubezpieczeń na życie zobaczymy, że stawki te również są podwójne co 8 lat.

Caleb Finch, neurobiolog, badał ten temat szczegółowo i odkrył, że na przełomie kilkudziesięciu lat nawet wśród więźniów australijskich w japońskich obozach koncentracyjnych czas podwojenia umieralności wynosił ok. 8 lat, choć umieralność w tych obozach była 10 razy większa od umieralności osób uwolnionych z obozów. (J Gerontol 48;3:14-20)
Podwojony czas umieralności to wynik pogorszenia stanu zdrowia zwany procesem starzenia się organizmu. Choć ogólny wskaźnik zgonów może różnić się zależnie od kraju lub grupy społecznej, podwójny czas umieralności pozostaje stały.

W naszym społeczeństwie, przed 35 r.ż. występują pewne modele i przewidywalne współczynniki umieralności związane z wieloma czynnikami. Ponadto narodziny i pierwszy rok życia przynoszą dodatkowe ryzyko. Również u nastolatków z „burzą hormonów”, którzy mogą zachowywać się agresywnie występuje większe ryzyko zgonu. Ogólnie większa umieralność dotyczy mężczyzn niż kobiety.  Jednak podwójny czas umieralności pozostaje stały.

Proces starzenia się to podstawowy aspekt człowieczeństwa niezależnie od tego jakie kroki zostaną podjęte. (Taki sam model występuje u innych gatunków. Psy żyją maksymalnie 10-20 lat; konie 30-50 lat; słonie ok. 60-70 lat; koty 15-20 lat, itp.). Długość życia Amerykanów mogła wydłużyć się o 27 lat w ciągu ostatniego stulecia, ale nie dzięki działaniom przeciwstarzeniowym. Czy dzisiejsi 70-latkowie wyglądają jak 43-latki sprzed 100 lat? Raczej nie.

Często słyszymy: „50 lat to nowe 30” lub „60 to nowe 40.” Tak jak wszyscy chciałbym, żeby to była prawda. Rzeczywistość jest taka, że wielkie sportowe osiągnięcia i rekordy olimpijskie to zasługa 20-latków, a nie 40-latków, tak jak się dzieje od dawien dawna.

Więcej niż choroba

W badaniu naukowcy oceniali wpływ leku na raka i choroby serca na długie życie. (Science 90;250:634-640)

Badanie to wykazało, że przy całkowitym wyeliminowaniu raka życie ludzi byłoby dłuższe jedynie o 2 lata. Gdyby nie było chorób układu sercowo-naczyniowego życie byłoby dłuższe zaledwie o 3 lub może 4 lata. Wyeliminowanie 2 przyczyn śmierci wydłużyłoby życie tylko o 5 lub 6 lat. Nie zrozumcie mnie źle; nawet dodatkowy rok życia to wybawienie. Jednak wskazuje to jak trudne byłoby przedłużenie życia. Nie chodzi tu o przełomowe osiągnięcia, które umożliwią osiągnąć wiek 100 lub 120 lat. Jeśli do tego dojdzie przyczynią się do tego komórki macierzyste, manipulacje genetyczne lub inne techniki jeszcze nie opracowane, które spowolnią proces starzenia się.

Obecnie lekarze skupiają się na technikach, które pomagają łagodzić skutki nowotworów, chorób serca, cukrzycy oraz wielu chronicznych chorób. Dziś wiele osób zawdzięcza życie tym heroicznym staraniom, ale nadal jest to tylko krótkoterminowe rozwiązanie.

Jesteśmy ekspertami w przedłużaniu życia słabych osób i nikt tego nie krytykuje. Zaledwie część naszych zasobów (pieniędzy) skupia się na prewencji od samego początku życia, aby zapewnić wysoką jakość życia przez dodatkowe lata.

Jesteśmy jednak związani z procesem starzenia się. Nie podoba nam się to, ale taka jest prawda. Nie chcę być pesymistą, ale jestem realistą. Jak każdy z nas chcę z tym walczyć na wszelkie sposoby. Nie możemy zatrzymać procesu starzenia się, ale możemy poprawić jakość życia, co może wydłużyć trochę nasze życie. Być może przełomowe odkrycia techniki umożliwią spowolnienie tego procesu w przyszłości. Jeśli sądzisz, że pigułka przeciwstarzeniowa odwróci wpływ kilku dziesięciu lat zaniedbania będziesz zawiedziony. Już teraz podejmij działania, aby chronić i zachować dobre zdrowie. To będzie najlepsza inwestycja.

Pierwszy sposób na lepsze starzenie się

Kilka lat temu pisałem dużo na temat istotnego wpływu glutationu na organizm. Jeśli masz dostęp do tych wcześniejszych artykułów polecam przeczytać je ponownie. Tak jak 15 lat temu, badania nad glutationem są tak samo ważne i istotne dzisiaj [Od wydawcy: Więcej na temat glutationu znajdziesz w Alternatives Subsriber Center,www.drdavidwilliams.com. Informacje odn. korzystnego działania oraz zalecane dawki i występowanie.]

Glutation to jeden z najsilniejszych antyoksydantów. Występuje we wszystkich komórkach, a jego poziom w organizmie może być jednym z najlepszych biochemicznych markerów odkrytych do tej pory. Wskazuje aktualny stan zdrowia, zdolność organizmu do zwalczania chorób oraz do złagodzenia nieuchronnych zniszczeń wywołanych przez proces starzenia się.

Obecnie nie są dostępne testy badające poziom glutationu w organizmie. Jednak wiele badań potwierdza korzystne działanie wysokiego poziomu tego związku w organizmie. Na szczęście jest to bezpieczne i łatwe.

Źródła glutationu

Glutation występuje prawie we wszystkich pokarmach, ale najbogatsze jego źródło to warzywa kapustowate tj. brukselka, kalafior, brokuły, kapusta, jarmuż oraz kapusta sitowata. Należy również jeść kapustę kiszoną, ponieważ podnosi poziom glutationu oraz dostarcza dobre bakterie dla jelit i odporności.

Choć sam przyjmuję dużo różnych suplementów, staram się zawsze kiedy to możliwe „piec dwie pieczenie na jednym ogniu”. Oprócz dołączenia do diety warzyw kapustowatych i sfermentowanych pokarmów, polecam również pić shake proteinowy na śniadanie. Odpowiednio przetworzone białko serwatkowe to jeden z najprostszych sposobów na podwyższenie poziomu glutationu i unormowanie poziomu cukru we krwi, zwiększenie masy mięśni bez tłuszczu itp.

Rzadko występuje taki związek jak glutation, który ma tak istotny wpływ na zdrowie od urodzenia po śmierć. Nadal pamiętam to co napisałem o glutationie ok. 15 lat temu: Gdyby każdy z nas mógł mierzyć poziom glutationu w organizmie tak jak mierzy się poziom gazu w samochodzie, chcielibyśmy, aby zawsze było go jak najwięcej. Skoro glutation może spowolnić proces starzenia, zapobiegać chorobom i przedłużyć życie nie może go zabraknąć w organizmie.

Drugi sposób na lepsze starzenie się

Badania potwierdzają, że aminokwas arginina może należeć do tej samej grupy co glutation w zakresie ochrony przed efektami starzenia się. Wyniki badań wskazują, że oba te związki mają takie samo działanie.

Arginina należy do zbędnych aminokwasów tj. jest wytwarzana przez organizm i nie musi być przyjmowana z pokarmem. Jest to prawda, jeśli chodzi o minimalną jej dawkę. Jednak na podstawie badań i konkretnych schorzeń, coraz częściej dotykających nasze społeczeństwo, obserwuję coś zupełnie innego.

Choroby układu krążenia to główna przyczyna śmierci u osób powyżej 60 r.ż. (u osób między 35, a 60 r.ż. rak ma równie śmiertelny wpływ).

Brakuje nam kilku rzeczy w poszukiwaniu długowieczności i zdrowia kiedy 70% mężczyzn powyżej 50 r.ż. (41% wszystkich mężczyzn Afroamerykanów powyżej 20 r.ż.) i 50% wszystkich kobiet do 60 lat cierpi na różnego rodzaju choroby układu sercowo-naczyniowego. Tego rodzaju choroby to doskonały przykład pokazujący jak starzenie/proces niszczenia organizmu zbiera żniwo. Stosując argininę możesz znacznie poprawić jakość życia, być może nawet je przedłużyć. Nie jest to jednak ani lek ani zastępstwo dla ćwiczeń, zdrowej diety, kontroli na stresem lub innych suplementów. Podobnie jak w przypadku glutationu uważam, że należy dodać argininę do swojej diety.

Jak arginina pomaga

Choroby układu krążenia biorą swój początek w naczyniach krwionośnych, głównie tętnicach. Naczynia krwionośne składają się z tkanek łącznych otoczonych mięśniami gładkimi z komórkami wyściełającymi ściany naczyń od wewnątrz. Są to tzw. komórki śródbłonka, które tworzą śródbłonek.

Wszystkie naczynia krwionośne wyścieła śródbłonek. Najmniejsze naczynia włosowate składają się z komórek śródbłonka. Komórki te kontrolują m.in. przemieszczanie się białych krwinek z układu odpornościowego do naczyń krwionośnych. Produkują i uwalniają hormony, które aktywują działania naprawcze i budowę nowych naczyń krwionośnych.

Komórki śródbłonka zawierają również czujniki, które odpowiadają za przepływ krwi. Przyczyniają się także do powstawania tlenku azotu z argininy, która z kolei rozluźnia mięśnie gładkie i zwiększa przepływ krwi.

Tlenek azotu powstaje tylko z argininy podnosząc ciśnienie krwi przez co arginina zyskała nazwę „Naturalna Viagra”. W rzeczywistości początkowe prace nad argininą i tlenkiem azotu przyczyniły się do opracowania Viagry (Viagra powinna nosić nazwę „sztucznej argininy”).

Kiedy poziom argininy jest zbyt niski, komórki śródbłonka nie mogą produkować odpowiedniej ilości tlenku azotu, a naczynia krwionośne są zwężone. W wyniku tego choroby układu krążenia zabijają szybko kiedy zostaje odcięty dopływ krwi/tlenu do serca lub częściej w powolnym tempie komórki śródbłonka nie mogą spełniać swoich funkcji. Wczesne objawy tych chorób to: krótki oddech zwłaszcza podczas ćwiczeń, nadciśnienie, zatrzymanie płynów w kostkach i dolnych częściach nóg, problemy naczyniowe, udar mózgu, otępienie i utrata funkcji poznawczych, zaburzenia erekcji, osłabienie funkcji nerek/zaburzenia, ból w klatce piersiowej (dusznica bolesna), ból nóg (okresowe utykanie), choroby naczyń obwodowych, atak serca oraz zastoinowa niewydolność serca (CHF).

Droga do niewydolności serca

Seria wydarzeń prowadzących do zastoinowej niewydolności serca przedstawia, że choroby krążenia zabijają więcej osób niż inne choroby. U milionów ludzi występują objawy tej choroby na różnych etapach, ale nie są rozpoznawane. Jeśli należysz do tych osób uznaj to za ostrzeżenie, aby dokonać natychmiastowych zmian w swoim życiu. Ignorowanie tych symptomów z pewnością obniży jakość życia i skróci je.

Wraz z wiekiem tętnice sztywnieją i zaczynają tracić zdolność rozszerzania się (rozluźniania i otwierania zwiększając przepływ krwi). Na początek, podczas wysiłku, a potem podczas zwykłych czynności serce musi pompować mocniej, aby dostarczyć organizmowi tlen i substancje odżywcze. Ciśnienie krwi rośnie uszkadzając serce i naczynia krwionośne.

Serce powiększa się, aby pompować krew, wtedy słabnie i jest mniej wydajne. (Wydolność serca mierzy się za pomocą frakcji wyrzutowej [EF]. Przy normalnym stanie serca EF wynosi 0,55 lub więcej tj. wydolność wynosi 55%. Objawy zastoinowej niewydolności serca mogą wystąpić przy EF 40%; może nawet spaść do 10%). Kiedy wydolność serca spada, krew cofa się do naczyń krwionośnych płuc, a płyn wypełnia płuca (obrzęk płuc). Mniejsza ilość krwi przepływa przez nerki przez co mniej toksyn i nadmiaru płynu jest usuwanych z organizmu. Nerki zachowują się tak jakby w organizmie było za mało krwi. Zatrzymują więcej soli i wody starając się podnieść ciśnienie, co tylko pogarsza zatory i prowadzi do zatrzymania płynów i opuchlizny w dolnych partiach nóg i kostkach. Zastoinowa niewydolność serca może być śmiertelna.

Jak pokonać zastoinową niewydolność serca

Proces ten można spowolnić poprzez ćwiczenia, które przyspieszają rozwój naczyń krwionośnych pobocznych. Ćwiczenia pomagają również zatrzymać przepływ krwi do chwili kiedy będzie niezbędna. Jednak jeśli już cierpisz na zastoinową niewydolność serca ćwiczenia muszą być wykluczone, aż wyzdrowiejesz.

Jednym z czynników, który przyspiesza zaburzenia funkcji śródbłonka z powodu starzenia się jest ograniczona produkcja i dostępność tlenku azotu. Dlatego arginina jest tak istotna zarówno w zapobieganiu i leczeniu chorób krążenia.

Liczne badania wykazały, że suplementacja argininy może być pomocna w leczeniu zastoinowej niewydolności serca. (Am J Clin Nutr 10;91:1261-1267) (Med. Sci Monit 09;15:CR606-CR611) (Int J Sports Med 06;27:567-572)

Dawka stosowana w tych badaniach wynosiła od 2 do 12 g dziennie. Średnia to ok. 6g dziennie. Najlepszy wyniki przyniosło przyjmowanie argininy przez kilka miesięcy.

Aktualny sondaż z USA wykazał, że średnie spożycie argininy przez dorosłych to 4,4 g dziennie, ale 25% populacji spożywa mniej niż 2,6 g dziennie. (Nutr Res 08;28:21-24)

W oparciu o badania i wysoką zapadalność na choroby krążenia oczywiste jest, że dawki te nie są wystarczające. Choć można podnieść poziom argininy spożywając pokarmy osobiście uważam, że przyjmowanie jej w formie suplementu to lepsze rozwiązanie. Mamy na myśli związek, który może pomóc zatrzymać niszczenie organizmu wywołujące więcej zgonów niż inne czynniki.

Przyznaję, że konieczne są dalsze badania nad argininą określające najlepszy sposób jej stosowania w leczeniu. Jednak na podstawie aktualnych badań i bezpieczeństwa aminokwasów uważam, że może ona mieć istotny wpływ na jakość naszego życia. Należy pamiętać, że omówiłem tylko korzystny wpływ argininy w związku ze starzeniem się układu krążenia.

Więcej korzyści z argininy

Arginina stymuluje produkcję różnych hormonów m.in. hormonu wzrostu i insuliny. Wykazano również, że obniża ciśnienie krwi, poprawia gojenie ran (szczególnie u diabetyków i po urazach), odtruwa organizm i pomaga regenerować tkanki wątroby, a także zagęszcza krew poprzez zmniejszanie agregacji płytek krwi.

Ponadto kulturyści i ciężarowcy stosują produkty z argininą, aby zwiększyć próg beztlenowy oraz poprawić wydajność ćwiczeń. Stosowanie argininy w sposób widoczny zwiększa rozszerzanie się naczyń krwionośnych, poprawie krążenie w mięśniach oraz poprawia osiągnięcia treningu.

Badania kliniczne wskazują, że arginina wydaje się działać najlepiej w połączeniu z innymi aminokwasami i antyoksydantami. Połączenie różnych aminokwasów przyczynia się do powstawania różnych białek, które tworzą z kolei enzymy, neuroprzekaźniki itp. Brak jednego lub więcej koniecznych aminokwasów może stanowić tzw. „czynnik ograniczający szybkość” w ich produkcji. Dobrym przykładem tego jest glutation.

Po powstaniu tlenek azotu zostaje rozbity po kilku sekundach. Dlatego tak istotne jest, aby związek ten dotarł w odpowiednie miejsca jak najszybciej. Ze względu na swój mały rozmiar glutation jest głównym nośnikiem międzykomórkowym i „wymiataczem” tlenku azotu. Dlatego badania wskazują, że poziom glutationu, a teraz również argininy odzwierciedlają obecny i przyszły stan zdrowia. Dlatego ponownie zalecam pić codziennie shake białka serwatkowego, który zawiera zarówno niezbędne jak i zbędne aminokwasy.

Podczas przyjmowania argininy ważną rolę odgrywają antyoksydanty. Tlenek azotu powstały z argininy może rozszerzać naczynia lub działać jak wolny rodnik. Antyoksydanty tj. wit.C i E oraz cynk występujące w większości preparatów multiwitaminowych pomagają kontrolować działanie wolnych rodników.

Stosowanie argininy

Sam przyjmuję suplement argininy od jakiegoś czasu. Stosowałem ją zarówno w formie proszku jako dodatek do porannego shake’a proteinowego oraz stosowałem ogólnie dostępne produkty z argininą. Obie te formy argininy były dla mnie satysfakcjonujące. Obecnie stosuję argininę w formie proszku, która jest bardziej opłacalna.

Sugeruję przyjmować 3-6g dziennie. Wyższe dawki mogą wywołać biegunkę u niektórych osób, dlatego 3g dziennie to dobra dawka na początek dla każdego.

Powinienem chyba napisać kilka słów na temat kupowania aminokwasów. W artykule tym piszę o „argininie”. Natomiast suplementy nazywają się „L-arginina”. Litera „L” odnosi się do kształtu cząsteczki. Aminokwasy (i inne związki) są trójwymiarowe i mogą występować w formach prawo- i lewoskrętnych. Każda forma składa się z elementów niezbędnych dla danego związku. Podobnie jak rękawiczki, składają się z tych samych elementów, ale pasują tylko na jedną dłoń, prawą lub lewą. Organizm produkuje i wykorzystuje aminokwasy tylko w konfiguracji L.

Aminokwasy występują również w formie „podstawowej”, chlorowodorków i alfaketoglutaranu. Stosowałem wszystkie trzy z podobnym skutecznym rezultatem.

Bezpieczeństwo

Arginina jest bezpieczna i nietoksyczna, ale należy wspomnieć o kilku zastrzeżeniach.

• Arginina poprawia wrażliwość na insulinę i może zwiększyć jej produkcje. Jeśli jesteś cukrzykiem powinieneś kontrolować poziom cukru we krwi.
• Niewiele badań zostało przeprowadzonych na kobietach w ciąży i dzieciach, dlatego jak w przypadku wielu suplementów nie są one dla nich zalecane.
• Badanie sugeruje, że osoby po ataku serca powinny odczekać kilka miesięcy zanim zaczną przyjmować argininę.
• Jeśli stosujesz aminokwas lizynę w leczeniu opryszczki, przyjmowanie argininy może zakłócać korzystny wpływ lizyny.

Niektórzy twierdzą, że produkowanie dodatkowych ilości tlenku azotu może być problematyczne ze względu na jego utlenianie. Podobnie jest w przypadku nadtlenku wodoru, produkowanego przez komórki do niszczenia patogenów. W pewnych przypadkach nawet wit.C uaktywnia wolne rodniki zamiast im zapobiegać. Istnieje wiele takich paradoksów np. ćwiczenia.

Trzeci sposób na lepsze starzenie się

Każdy zachęca do ćwiczeń jako niezbędnego elementu programu przeciwstarzeniowego oraz aby osiągnąć optymalny stan zdrowia. Jednak mają one dwie strony medalu.

Ćwiczenia zwiększają metabolizm dziesięciokrotnie, a zużycie tlenu w tkankach mięśni wzrasta stukrotnie. Większy metabolizm wytwarza więcej wolnych rodników uszkadzających tkanki, a szybkość metabolizmu jest nawet większa po zakończeniu ćwiczeń. Czynniki te do pewnego stopnia przyspieszają proces starzenia się.

W jednym z badań przeczytałem, że dynamiczne ćwiczenia wydłużyły życie o 2 lata. Następnie ktoś zauważył, że te 2 lata spędziliśmy na ćwiczeniach. Innymi słowy, mamy dodatkowe 2 lata życia podczas których ćwiczymy.

Ćwiczenia radykalnie poprawiają jakość życia. Zwiększają masę mięśniową, siłę oraz wytrzymałość; zmniejszają ilość tłuszczu w organizmie; poprawiają równowagę, odporność na insulinę, funkcje serca, zdolności umysłowe itp. Jeśli pomagają zachować większą aktywność, niezależność i wolność od bólu; z dala od leków i domu opieki, jest warto.

Życie to ciągłe szukanie równowagi. Organizm musi stale walczyć z patogenami, a tym samym minimalizować i naprawiać zniszczenia. Uszkodzenia te prowadzą do stopniowego wyniszczenia organizmu zwanego starzeniem się, co dzieję się czy tego chcemy czy nie. Naszym celem jest zmniejszenie do minimum jego wpływu za pomocą diety, ćwiczeń i suplementów. Staraj się poprawiać jakość życia. Jeśli przypadkiem spowolni to proces starzenia, będzie to premia dla ciebie.

Życzę dużo zdrowia,

dr David Williams